Iako od karcinom dojke i materice uglavnom obolevaju žene u kasnijoj životnoj dobi, ova zloćudne bolesti ne zaobilaze ni devojke koje imaju tek nešto više od 20 godina.
Tako je najmlađa pacijentkinja koja se od raka dojke lečila u Univerzitetskom kliničkom centru (UKC) RS imala samo 23 godine, a preminula je četiri godine nakon što joj je dijagnostikovana ova bolest.
Kad je reč o karcinomu tela materice, najmlađa pacijentkinja je u trenutku uspostavljanja dijagnoze imala 27 godina.
Neki od razloga što su i mlađe osobe sve više na meti zloćudnih bolesti su savremeni način života, odnosno loše životne navike kad je reč o načinu ishrane i fizičkoj aktivnosti, te izloženost sve većem broju štetnih uticaja iz okoline.
Tu su i gojaznost, nerađanje i menopauza, koji su prepoznati kao značajni faktori rizika za nastanak karcinoma materice.
Najstarije pacijentkinje
Pomenute bolesti, međutim, pogađaju i daleko starije osobe, čak i one u devedesetim godinama. Prema podacima Instituta za javno zdravstvo (IJZ), dve najstarije žene koje su se sučile sa dijagnozom kancera dojke i grlića materice imale su po 93 godine.
U IJZ kažu za “EuroBlic” da je rak dojke vodeći karcinom od kojeg godišnje oboli 480 žena, najviše u starosnoj dobi od 70 do 74 godine.
– Od ove bolesti u 2014. umrlo je 239 žena. Najmlađa je imala 28, a najstarija 88 godina. U Srpskoj su te godine otkrivena 182 novoobolela od karcinoma grlića materice, dok su bitku sa ovom zloćudnom bolešću izgubile 52 žene. U 2014. godini otkriveno je i 117 novih slučajeva raka tela materice, a 33 osobe su preminule. Kanceru materice najčešće se javlja u žlezdanim ćelijama i unutrašnjem sloju materice. U razvijenim zemljama, ovaj oblik karcinoma se javlja češće nego rak grlića materice, što nije slučaj sa zemljama u razvoju – saopštili su iz Službe za socijalnu medicinu IJZ.
Prevencija
U ovom institutu objašnjavaju da je karcinom dojke bolest koja se može prevenirati.
– Zato se svakoj ženi starijoj od 40 godina preporučuje pregled dojki ultrazvukom i mamografijom. Prilikom pregleda kod porodičnog doktora se mogu dobiti uputstva i saveti u vezi sa samopregledom dojke, te za dalju dijagnostiku u skladu sa važećim smernicama – ističu u IJZ.
Sladibor Lakić, specijalista ginekologije i akušerstva, ističe da je najmlađa pacijentkinja Klinike za ginekologiju i akušerstvo UKC RS imala 27 godina kada joj je dijagnostikovan karcinom tela maternice.
– Ova bolest je bolest starije životne dobi i najčešće se javlja u petoj deceniji života – kaže Lakić.
Vodeći uzroci smrtnosti
Načelnik Centra za dojku UKC RS Aleksandar Guzijan ističe da se, kada je reč o karcinomu dojke, tri četvrtine slučajeva javljaju kod žena u dobi od 50 do 70 godina.
U Srpskoj su maligni tumori jedan od vodećih javnozdravstvenih problema i nalaze se iza bolesti srca i krvnih sudova, kao drugog vodećeg uzroka smrtnosti.
– Prevencija predstavlja najefikasniji pristup njihovoj kontroli. Sprečavanjem izloženosti faktorima rizika moguće je sprečiti nastanak značajnog broja malignih neoplazmi. Takođe, ako do bolesti ipak dođe, njen je ishod moguće poboljšati ranim otkrivanjem – objašnjavaju u IJZ.
Dnevno umre 8 osoba
Broj obolelih od karcinoma u Srpskoj je za pola decenije porastao za skoro 25, a broj onih koji su izgubili bitku sa ovom opakom bolešću za 13 odsto.
Prema podacima IJZ, 2009. je otkriveno 4.477, a 2014. godine 5.577 novih slučajeva bolesti. To praktično znači da se u RS svakog dana 15 ljudi suoči sa zloslutnim saznanjem da su teško oboleli.
U pomenutom periodu, broj preminulih od karcinoma je sa 2.782 skočio na 3.151, tako da dnevno u proseku najmanje 8 ljudi umre od posledica neke maligne bolesti.
