U svijetu se danas obilježava Međunarodni dan životne sredine, koji je ujedno i Dan rijeke Sane. Ovogodišnja tema Dana životne sredine glasi: „Sedam milijardi ljudi. Jedna planeta. Konzumiraj pažljivo.“
Za rijeku Sanu ovogodišnji slogan bi mogao da glasi: „Sedam opština. Jedna rijeka. Čuvaj je pažljivo.“ Koalicija za Sanu ovim sloganom želi da poruči da je naša rijeka, kao i sedam opština u njenom slivu, ugrožena ljudskom djelatnošću, a da najveću opasnost za Sanu predstavlja izgradnja hidroelektrana, od kojih je izgradnja jedne – mini hidroelektrane (MHE) „Medna“ – već započela. Takođe, za MHE „Prizren grad“, sa planiranom branom visine 30 metara, urađena je predstudija uticaja na životnu sredinu, kojom se preliminarno odobrava gradnja
Da podsjetimo, Koalicija za Sanu, koju čine 23 udruženja, zajedno sa Opštinom Ribnik već šest godina pokušava da spriječi izgradnju MHE „Medna“ u neposrednoj blizini izvora Sane. Trenutno, Koalicija sa Opštinom Ribnik na sudu ima pet tužbi protiv izgradnje navedene MHE koje već više od dvije godine čekaju na presudu. Investitor “LSB Elektrane” iz Banjaluke (BiH/RS), koji je pod okriljem “Interenergo” d.o.o. Ljubljana (Slovenija), a u vlasništvu KI-KELAG INTERNATIONAL GmbH (Austrija), već je započeo izgradnju uprkos činjenici da je Prostornim planom Republike Srpske predviđeno da gornji tok rijeke Sane bude proglašen parkom prirode, a izvori da budu pod strogim režimom zaštite zbog prirodnih i ambijentalnih vrijednosti.
Korist koju će eventualno ostvariti Republika Srpska, ukoliko se izgradi MHE „Medna“, nije ni približna šteti koja će se prouzrokovati. Prema odluci o cijenama električne energije iz obnovljivih izvora, tržišna cijena u garantovanoj otkupnoj cijeni čini 62%, a premija čini 38%. Koncesionar plaća Republici Srpskoj koncesionu naknadu 7%, a Srpska plaća investitoru samo kroz premiju 5,5 puta više nego što je koncesiona naknada. To znači da za petnaest godina, koliko se investitoru garantuje subvencija, Koncesionar plaća Srpskoj oko 3.000.000 KM, a od Srpske, odnosno njenih građana, po osnovu subvencije dobija oko 15.500.000 KM. Pored toga što će uništiti rijeku na njenom najčistijem dijelu, investitoru ćemo morati platiti 12.500.000 KM.
Koalicija za zaštitu Sane je 2012. pokrenula inicijativu za zaštitu izvorišta i gornjeg toka Sane, u skladu sa Prostornim planom RS, prema nadležnom ministarstvu. Nakon toga je Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa izradio stručnu osnovu, te se očekuje da će u toku ove godine biti proglašen park prirode.
Koalicija i ovog puta poručuje da neće odustati od odbrane Sane i poziva sve opštine, gradove i građane u njenom slivu i šire da stanu u spas rijeke koja je jedno od prirodnih bogatstava naše zemlje koje moramo očuvati.
S poštovanjem,
Goran Krivić
Koordinator Koalicije za Sanu
