Koalicija za Sanu je povodom Svjetskog dana voda 22.3.2015. godine u nedjelju organizovala mirne proteste na mjestu izgradnje MHE “Medna” u Donjim Vrbljanima, sa kog je poslana jasna poruka – Ne želimo hidroelektranu na Sani!
Na protestima se skupilo više od dvije stotine građana koji su jednoglasno poručili da Sana nije na prodaju i da je treba zaštiti po svaku cijenu. Osim stanovništva opštine Ribnik, podršku su pružili građani i iz ostalih gradova iz sliva rijeke Sane, kao i iz Banja Luke.
Mještani koji žive uz Sanu su napomenuli da od početka izgradnje derivacionog tunela zaseok Landeke nema više pitku vodu i da se prilikom korišćenja dinamita za probijanje tunela urušavaju kuće. Napominju i da im se uništava put koji su teškom mukom izgradili.
Iz Koalicije za Sanu je poručeno da se neće odustati i da će se boriti protiv izgradnje hidroelektrane Medna do kraja.
„Početak radova na izgradnji hidroelektrane nas nije obeshrabrio. Naprotiv, sada smo odlučniji da se borimo uz snažnu podršku lokalne zajednice“, poručili su iz Koalicije.
Koalicija napominje da je voda resurs koji treba sačuvati pogotovo imajući u vidu klimatske promjene i prognoze o opadanju nivoa vode za ovaj dio Jugoistočne Evrope.
„Trebamo da se okrenemo ulaganju u energetsku efikasnost i stvarne obnovljive izvore energije (energija iz vjetra, sunčeva energija), te da zaustavimo ekspanziju hidroelektrana koje prijete da unište sve naše rijeke, uključujući i one najvrijednije i najznačajnije“ – kaže Goran Krivić, koordinator Koalicije za Sanu i član prijedorskog udruženja „Sanus“.
Iako se nisu pojavili na licu mjesta investitori MHE „Medna“ na rijeci Sani uputili su saopštenje povodom protesta napominjući da posjeduju sve potrebnu dokumentaciju za izvođenje radova, kao i da je urađena Studija uticaja za to područje, tako da stanovnici tog kraja nemaju zbog čega da se brinu.
Iz Koalicije za Sanu poručuju da investitori imaju određene dozvole, ali da su te dozvole sporne i da su zbog njih pokrenuti sudski postupci. Nepravilnosti na koje smo naišli do sada su dovoljan razlog da se zaustave trenutni radovi.
„Tražimo od nadležnog ministarstva da naloži zaustavljanje svih radova do okončanja sudskih procesa“, poručeno je iz Koalicije.
Da podsjetimo, investitor “LSB Elektrane” iz Banjaluke (BiH) pod okriljem “Interenergo” d.o.o. Ljubljana (Slovenija) vlasništva KI-KELAG INTERNATIONAL GmbH (Austrija), pokušava da izgradi malu hidroelektranu (MHE) “Medna” na samim izvorima rijeke Sane. Izgradnju je započeo uprkos činjenici da je Prostornim planom Republike Srpske predviđeno da gornji tok rijeke Sane bude proglašen parkom prirode, a izvori Sane da budu pod strogim režimom zaštite zbog prirodnih i ambijentalnih vrijednosti. Vlada RS je usvojila Uredbu o klasifikaciji voda i kategorizaciji vodotoka, kojom je Sana svrstana u prvu kategoriju u RS.
Korist koju će eventualno ostvariti Republika Srpska ukoliko se izgradi MHE Medna na rijeci Sani, nije ni približna šteti koja će se prouzrokovati. Prema Odluci o visini garantovanih otkupnih cijena i premija za električnu energiju proizvedenu iz obnovljivih izvora ili efikasnoj kongeneraciji, tržišna cijena u garantovanoj otkupunoj cijeni čini 62%, a premija čini 38%. Koncesionar plaća Republici Srpskoj koncesionu naknadu 7%, a Republika Srpska plaća investitoru, samo kroz subevenciju, 5,5 puta više nego što je koncesiona naknada! To znači da za petnaest godina, koliko se investitoru garantuje subvencija, Koncesionar plaća Republici Srpskoj oko 3.000.000 KM, a od Republike Srpske, odnosno njenih građana, po osnovu subvencije (razlike garantovane i tržišne cijene) će dobiti oko 15.500.000 KM! Pored toga što će uništiti rijeku Sanu, na njenom najčistijem dijelu, investitoru ćemo morati platiti 12.500.000 KM.
Koalicija za Sanu
Pogledajte prilog RTRS-a.
